Willem-Frederik Metzelaar was tot voor kort een echte autoliefhebber. Hij had zelfs meerdere luxe auto’s voor de deur staan. Sinds mei van dit jaar is hij echter een bevlogen voorzitter van de Fietsersbond Rotterdam+regio. Hoewel hij professioneel vaak met het onderwerp energiebesparing bezig was, koppelde hij dit nooit aan zijn mobiliteit. En dat is nu wel anders. Zijn vervoermiddel zijn de fiets en e-bike en daar rijdt hij heel de provincie mee door. Metzelaar is “om!”

De Fietsersbond Rotterdam+Regio omvat naast de afdeling Rotterdam een groot aantal “onder-afdelingen” waaronder Albrandswaard, Barendrecht, Ridderkerk, Krimpen aan den IJssel, Schiedam en Hoekse Waard. De bond behartigt de belangen van haar leden. Willem-Frederik Metzelaar is sinds het voorjaar van 2022 voorzitter van deze afdeling.

Metzelaar: “Met hart en ziel heb ik na mijn studie sociologie gewerkt voor een groot energiebedrijf: daar heb ik onder andere leidinggegeven aan het grootste energiebesparingsproject van Nederland, windmolenparken neergezet en mij bezig gehouden met zonnepanelen. Allemaal zaken die te maken hebben met duurzaamheid, maar dat heb ik nooit gelinkt aan mijn eigen vervoer. Pas toen ik werd benaderd door een Frans bedrijf met connected e-bikes kwam de fiets op mijn netvlies.”

De 15-minutenstad
“Daarna heeft de Parijse burgemeester Hildalgo mij geïnspireerd. Zij lanceerde het idee van de ‘Ville Du Quart D’Heure’, de 15-minutenstad. Hierbij kunnen stadsbewoners op 15 minuten wandelen of fietsen alle essentiële functies vinden: winkels, kantoren, scholen, gezondheidszorg, sport, cultuur en ontspanning. Toen besefte ik dat ik in het centrum van Rotterdam waar ik woon ook overal maar 15 fiets minuten vandaan zit. Waarom doe ik dan alles met de auto? Echt “om” ging ik toen ik werd uitgenodigd bij een vergadering van de Fietsersbond. Onderwerp van gesprek was natuurlijk de fiets maar vooral ook het plezier in fietsen. Ik kwam verlicht thuis en de volgende dag voegde ik daad bij woord en verkocht mijn grootste auto. Nu heb ik alleen nog mijn oude en unieke Smart. Sindsdien is de e-bike mijn vriend. Van Rotterdam naar Den Haag, Leiden of Noordwijk? Dat gaat allemaal met de fiets. Er is in de stad en tussen steden geen enkel excuus meer om niet te fietsen!”

Omgekeerde piramide
“Mijn enthousiasme steeg zo dat dat ik in mei dit jaar ben benoemd tot voorzitter van de Fietsersbond Rotterdam+regio,” zegt een trotse Metzelaar. En ook ben ik trots op mijn stad Rotterdam. Verloopt alles er vlekkeloos voor de fietser? Zeker niet. Is er de wil tot verbeteren: Ja!

Al sinds 1972 heeft de Fietsersbond een tweemaandelijks gesprek met de gemeente. Dat is nergens zo gestructureerd opgepakt, voor zover ik weet! We praten, overleggen en komen met elkaar tot daden. Er zit nu een rechts georiënteerde coalitie maar wel een die de mens centraal stelt en veel aandacht heeft voor fietsen en wandelen. De gemeente hanteert de omgekeerde piramide. Stond eerst de auto, het parkeren en de vrachtauto bovenaan, nu is dat andersom en gaat de aandacht eerst uit naar lopen en fietsen. Zo’n visie geeft een heel andere dynamiek aan het beleid.”

Geef de straat terug!

Metzelaar heeft duidelijk het licht gezien zoals hij zelf zegt. Maar waarom blijven andere mensen wel in de auto rijden, ook op de kortere afstanden? Metzelaar is gedecideerd in zijn antwoord.

“We hebben het perspectief van de autorijder. De auto wordt nog steeds te veel gefaciliteerd waardoor alternatieven minder zichtbaar zijn. Denk aan hoe steden zijn ingericht: Car first! De auto heeft status. In Nederland ligt bijna 35.000 kilometer aan fietspaden niet omdat we de fietsers de ruimte wilden geven maar om ze weg te houden van plekken waar de auto reed. Gelukkig is hier sinds de jaren zeventig steeds meer weerstand tegen. Steeds meer mensen vinden dat de auto de stad uit moet. Het gevolg is dat Nederland naast een autoland, ook een fietsland is en een ov-land en een wandelland. En daar hebben we in de steden profijt van want de infrastructuur voor de alternatieven ligt er. Vanuit de Fietsersbond hebben we een actie: Geef de straat terug! Om aan stadsbewoners meer ruimte te geven aan fietsen en wandelen.

We maken een alternatief ‘stratenboek’ van alle situaties waar fietsers en wandelaars dominant zouden moeten zijn en overhandigen dit aan de minister en gemeentebestuurders met de oproep om andere keuzes te maken in het ontwerp en beheer van straten en pleinen.”

Werkgevers spelen cruciale rol
Niet alleen de steden zijn ingericht op de auto, ook werkgevers hielpen medewerkers vaak om een auto aan te schaffen. Daar zijn ook allerlei fiscale voordelen voor. Gelukkig zie je nu dat ze steeds vaker het fietsen stimuleren. Zo’n 11 miljoen mensen in Nederland wonen op minder dan 15 kilometer afstand van een NS-station, 61% van de bevolking binnen 15 km van het werk. En nu met de e-bike heb je eigenlijk geen excuus om de auto te pakken. Werkgevers spelen daarbij een cruciale rol.”

“Ook de groepen jonge ouders en de senioren verdienen meer aandacht. Ouders met jonge kinderen brengen die kinderen vaak met de auto naar school omdat ze het te onveilig vinden. De paradox is dan wel dat deze ”voorzichtige ouders” het zo weer onveiliger maken voor andere kinderen die wel op de fiets naar school komen. Meld het aan de gemeente als je onderweg gevaarlijke situaties tegenkomt. In het coalitieakkoord staat dat wijkraden iedere jaar de vijf meest gevaarlijke plekken in het wegennet mogen aandragen en die worden dan opgelost. Dat gaat voor de veiligheid in vijf jaar heel veel betekenen.

Tegelijkertijd zie je dat senioren uit angst te vallen nu vaak niet meer fietsen terwijl ze met een aanpassing of goede fietslessen dat eigenlijk best nog zouden kunnen. Hier zijn het de kinderen van de senioren die in actie kunnen komen om hun ouders te stimuleren mobiel te blijven.”

“Hoewel ik een blije fietser en voorzitter ben en vind dat er al veel is verbeterd blijft de Fietsersbond wel activistisch. Dat is onze rol. We willen met zijn allen de stad mooier, leefbaarder en veiliger maken en daar dragen we actief aan bij,” zegt Metzelaar strijdvaardig.