MaaS wordt de nieuwe manier van reizen: met één app je vervoer boeken, reizen en betalen. Dat brengt veel  voordelen voor de werkgever met zich mee: een keuze uit verschillende vervoermiddelen, één factuur voor alle  medewerkers, geen tekort aan parkeerplekken, sturen op duurzaamheid en betere bereikbaarheid. De vraag is  hoe je je medewerkers zover krijgt. “Ga niet proberen emoties in MaaS te stoppen,” zegt gedragspsycholoog  Tertoolen. “Dan krijg je broccoli met chocolade. Dat eten de groenteliefhebbers niet en de chocoholics laten het  ook links liggen.” 

Bert van Rijssen, mobiliteitsmakelaar van Bereikbaar Haaglanden en Rijnland heet alle deelnemers van harte  welkom, in het bijzonder de sprekers en panelleden: Maud van Alphen, Mobility as a Service at Pon Mobility  Services & Retail, Gerard Tertoolen, Verkeerspsycholoog, Daan Zegwaart, Stadsgeograaf namens Schiphol Real  Estate en Raymond Gense, Director Future Technology & Public Affairs van Pon.  

In dit webinar richten we ons vooral op werkgevers om het onderwerp MaaS bij hen verder bekendheid te  geven. Het kan werkgevers namelijk vele voordelen bieden. 

Maud van Alphen trapt af door meer te vertellen over Moves, de MaaS pilot in Zuid-Holland waaraan zowel De  Verkeersonderneming als Bereikbaar Haaglanden en Rijnland mede verbonden zijn. “MaaS lijkt soms wel een  buzzword, je komt het in verschillende betekenissen tegen. De kern is dat de reiziger toegang krijgt tot allerlei soorten vervoer en dus multimodaal kan gaan reizen. Juist doordat het laagdrempelig is, biedt het vele  voordelen. Met één app je vervoer boeken, reizen en betalen. Het biedt de reiziger niet alleen gemak het gaat  ook om het behalen van doelen als duurzaamheid en betere bereikbaarheid. Pon kent u waarschijnlijk van de  Volkswagengroep maar ook Gazelle en Greenwheels zijn aan ons verbonden evenals de hubs van Hely en Huub en mobiliteitskaartaanbieder Shuttel. Voor ons concern is MaaS dus een logische stap. MaaS kan tegemoet  komen aan verschillende doelen maar voor nu is het vooral van belang dat we starten met een pilot, waarin  overheden, werkgevers en aanbieders goed samenwerken, vervolgens heel veel leren en we zo stap voor stap  op weg gaan naar succes.” 

Bonnetjes overbodig: alles op 1 factuur 

Werkgevers krijgen de mogelijkheid binnen de pilot hun medewerkers een goed alternatief te bieden voor de  auto waardoor files en vertragingen verminderen en de duurzaamheid verbetert. Het gaat om allerlei soorten  vervoermiddelen denk aan: (elektrische) deelfietsen, deelscooters, openbaar vervoer, (elektrische) deelauto’s.  Daar waar werkgevers en medewerkers behoeften aan hebben. 

Van Alphen: “Bijkomend voordeel voor de werkgever is dat bij “vermazing” de gehele verwerking en  administratie simpeler wordt: alle vervoermiddelen van alle medewerkers, dus ook het openbaar vervoer, komen binnen op 1 factuur. Geen aparte bonnetjes en abonnementen meer. Wel kunnen we op die factuur  alles specificeren naar afdelingen, kostenplaatsen of projectcodes. De declaratiedruk vermindert hierdoor.  MaaS is zo ingericht dat het een flexibel proces is dat goed past bij het mobiliteitsbeleid van ondernemers en  organisaties.” 

Juist in coronatijd behoefte aan flexibiliteit 

Op de vraag wat is jouw persoonlijke binding met MaaS, zegt Van Alphen: “De maatschappelijke thematiek van  dit onderwerp spreekt mij aan. Op mijn elfde deed ik al een spreekbeurt over zure regen.” Zij vervolgt:  “Eigenlijk was het beter geweest als MaaS een jaar geleden al goed draaide, dan hadden we daar tijdens de  coronacrisis de vruchten van geplukt. Zeker nu iedereen op andere tijdstippen en veel minder naar het werk 

gaat, zijn de reguliere abonnementen niet meer up-to-date. Wanneer iedereen straks weer meer gaat reizen  zou je de reisopties willen sturen: naar duurzame vervoermiddelen en naar tijdstippen waarop het niet zo druk  is. Juist als je medewerkers maar af en toe naar het werk komen, heb je behoefte aan flexibiliteit. MaaS biedt  dat.” 

MaaS is een product van de rationele keuzetheorie 

Over MaaS moet je niet alleen praten, je moet het vooral gaan doen. Hoe krijg je je medewerkers zover?  Gerard Tertoolen: “Er zijn theorieën in de psychologie (zoals de rationele keuzetheorie) die ervan uitgaan dat  we ons gedrag baseren op rationele keuzes, maar ik plaats daar kanttekeningen bij. Mensen hebben in hun  keuzeproces juist allerlei overwegingen die niet rationeel zijn maar wel zwaar meewegen. Het zijn juist de  emoties die prominent aanwezig zijn in het bepalen van een keuze. Een automobilist bijvoorbeeld wantrouwt  alles van andere vervoermiddelen: op de fiets regent het altijd en er staat wind, in het ov zitten te veel mensen  en het stinkt. Allemaal niet altijd waar maar zie dat maar eens uit de hoofden te krijgen. Elke dag opnieuw keuzes maken over de reis naar het werk, dat trekken onze hersenen niet. Om zaken te simplificeren maken  mensen gebruik van gewoontegedrag. Ze zoeken naar een individueel optimum in plaats van een collectief  optimum. Daarbij zijn de voordelen vaak lastig te communiceren, want als je benadrukt dat het overstappen  weinig tijd kost, benadruk je dat het wel tijd kost en dat blijft hangen.” 

Is MaaS een oplossing? 

“Ondanks alles is MaaS een goede ontwikkeling, zeker om de mobiliteitstransitie van de grond te krijgen en  heel nuttig voor de multimodale reizigers die er al zijn. Zij vinden het fantastisch. Belangrijk is dat mensen de  kans krijgen laagdrempelig met MaaS kennis te maken en er ervaringen mee op te doen. Dat zal positief  bijdragen. Wanneer je meer automobilisten op de fiets wilt krijgen, heeft het geen zin om alleen een fietspad,  hoe mooi ook, aan te leggen. Daar is meer voor nodig. Maar als het fietspad er niet ligt zal de automobilist ook  niet overstappen. De overall conclusie luidt: ga niet proberen emoties in MaaS te stoppen, dan krijg je broccoli  met chocolade. Dat eten de groenteliefhebbers niet en de chocoholics laten het ook links liggen.” 

Stellingen en paneldiscussie 

In het panel nemen deel Raymond Gense, Gerard Tertoolen en Daan Zegwaart.  

Stelling 1: De voordelen van MaaS zijn keuzevrijheid voor de reiziger met advies op maat en gemak. a. Klopt: 83% 

1. Niet waar, ik heb vooral behoefte aan eigen voertuig vanwege betrouwbare reistijden en lage reiskosten: 17% 

Zegwaart: “Het is niet alleen voor reizigers maar ook voor medewerkers lastig om op Rotterdam The Hague  Airport te komen, zeker met het openbaar vervoer. Het toevoegen van de eigen auto aan MaaS is een goede  zaak.”  

Gense: “We moeten leren welk vervoer geoptimaliseerd moet worden, daar helpt feedback van de werkgevers  bij.” 

Stelling 2: Keuzevrijheid levert bij mij altijd keuzestress op. 

1. Absoluut; niet teveel aanbieders, dat werkt alleen maar verwarrend: 41% 
2. Onzin; marktwerking is alleen maar goed: 36% 
3. Ik heb geen keuzestress, ik heb mijn auto: 23% 

Tertoolen: “Mensen zitten in een vast patroon, dat geeft rust. Je moet eerst openstaan voor verschillende  vervoermiddelen om hieraan deel te kunnen nemen.” 

Stelling 3: MaaS is voor mij als werkgever de oplossing! 

1. Ja, want met betalen naar gebruik bespaar ik kosten: 39% 
2. Ja, want mijn medewerkers vragen om steeds meer verschillende soorten/aanbieders van vervoer: 22% 
3. Nee, want laat het zich eerst maar eens bewijzen: 39%

Zegwaart: “We hebben een combinatie nodig van fysieke en digitale bereikbaarheid: én goed vervoer én  thuiswerken/video vergaderen. Het ov kan pas concurreren als het altijd en overal beschikbaar is.” 

Stelling 4: De enige plek waar MaaS kan slagen, is in de stad. 

1. Tuurlijk niet, een reis is een reis, ook buiten de stad vraagt men om alternatieven voor de auto: 53% c. Absoluut, de relatief korte reisafstanden zijn daarvoor bepalend: 30% 
2. Het maakt helemaal niet uit waar je MaaS aanbiedt: 17% 

Gense: “Vanuit de pilot kan het in technisch opzicht overal. Belangrijk is dat er voldoende werkgevers en  medewerkers meedoen zodat we kunnen opschalen en volume krijgen. Alleen bij voldoende volume is het  interessant voor de aanbieders van deelvervoer. Buiten de stad kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een  regiohub waar mensen zich verzamelen en dan doorreizen naar de stad.” 

Stelling 5: MaaS is hét middel waarmee de mobiliteitsmarkt geoptimaliseerd zal worden. a. Ja, absoluut: 35% 

1. MaaS is een tussenstap naar een andere, betere oplossing: 43% 
2. Nee, men zal altijd voor eigen vervoer kiezen: 22% 

Tertoolen: “Kijk uit dat de verwachtingen niet te hoog gespannen zijn.” 

Negen voordelen MaaS 

Elske van de Fliert van De Verkeersonderneming zet de negen voordelen van MaaS voor werkgevers op een rij.  

1. Het is veel gemakkelijker om reiskosten te declareren en te verwerken, juist in tijden van corona. Er  zijn geen aparte bonnetjes meer nodig. 
2. De werkgever bespaart kosten. Je betaalt alleen wat je medewerker heeft verbruikt. Vanuit de  thuiswerksituatie worden alle ritten zakelijke ritten. Er komt een pot vrij uit het woon-werkverkeer dat  niet meer wordt aangesproken.  
3. Door het gebruik van deelvervoer heb je als werkgever minder parkeerplekken nodig. Dat scheelt niet  alleen in kosten maar scheelt ook veel vierkante meters op je terrein. 
4. Dit is de mogelijkheid om mobiliteit te verduurzamen. Nu moet je met medewerkers alles afstemmen,  met MaaS heb je straks deelvervoer en elektrisch vervoer overal voorhanden. 
5. Meer flexibiliteit. Medewerkers kunnen makkelijker kiezen en schakelen tussen verschillende soorten  vervoer. Het is laagdrempelig. 
6. Beter inzicht in reisgedrag. Als werkgever heb je de mogelijkheid te sturen op doelen als  duurzaamheid en betere bereikbaarheid. 
7. Gemak voor de gebruiker: moeiteloze modal shift. Je hoeft niet meer alle vervoermiddelen zelf te  bezitten om er toch gebruik van te maken.  
8. Geeft de mogelijkheid om snel aan te passen als de situatie daar om vraagt. Door de coronacrisis was  het ov geen handige optie, heb je MaaS dan schakel je snel en makkelijk over.  
9. Snel schaalbaar. De app is bruikbaar voor 10 of voor 10.000 medewerkers. En vertrekt er een  medewerkers dan heb je geen leaseauto over. 

Overig 

• Vraag: Willen medewerkers in coronatijd nog wel vervoer delen?  

Een terechte vraag. Je ziet nu dat de aanbieders van deelvervoer daarop gereageerd hebben en een  pakket aan middelen erbij leveren om het vervoer te ontsmetten. 

• Een alternatieve definitie van MaaS is: Mobility available anywhere Sustainable! • Van Alphen geeft aan dat Pon MaaS ook breder ziet dan alleen de inzet van de applicatie. “Via De  Verkeersonderneming en Bereikbaar Haaglanden en Rijnland kunnen werkgevers met ons in contact  komen. Fijn als jullie aanhaken bij de MaaS pilot.”

Nadere informatie 

Meer weten over de pilot Moves? Neem contact op met de mobiliteitsmakelaar: - Bereikbaar Haaglanden en Rijnland: Bert van Rijssen, bert.vanrijssen@bereikbaarhaaglanden.nl 06 1226 7702 

- De Verkeersonderneming: Elske van de Fliert, vo@zero-e.nl, 06 1869 0896 - Of kijk op www.moves.nl